| لاستیک اکریلو نیتریل بوتادین NBR | | لاستیک اکریلو نیتریل بوتادین NBR (Acrylonitrile Butadiene Rubber) ساختار:
استفاده می شود به عنوان: لاستیک (Rubber) (الاستومر (Elastomer))
نام های دیگر: بانا ان (Buna N)، نی پل (Nipol)، پاراکریل (Paracril)، بران (Breon)، کمی گام (Chemigum)، زت پول (Zetpol)، اکریلون (Acrylon)، یوروپرن نگرین (Europrene Ngreen)، سیان اکریل (Cyanacryl)، تی اکریل (Thiacryl)، پربونان (Perbunan)
مونومر: بوتادین، اکریلو نیتریل
حلال: تولوئن (Toluene)، دی متیل فرمامید DMF یا (Dimethylformamide)، تری کلرو بنزن TCB یا (Trichlorobenzene)
دانسیته: 0.92 g/cm3
دمای ذوب (Tm): بیشترین دمای قابل تحمل برای استفاده از آن 100 درجه سانتی گراد است.
دمای انتقال شیشه ای (Tg): بسته به میزان درصد اکریلو نیتریل (ACN) از 60- تا 10- درجه سانتی گراد (با افزایش درصد اکریلو نیتریل دمای Tg نیز افزایش می یابد.)
20% ACN برابر 10- درجه سانتی گراد
30% ACN برابر 42- درجه سانتی گراد
34% ACN برابر 35- درجه سانتی گراد
40% ACN برابر 18- درجه سانتی گراد
45% ACN برابر 60- درجه سانتی گراد
سختی (Shore A): بسته به میزان درصد اکریلو نیتریل (ACN) از 64 تا 68
20% ACN برابر 64
27% ACN برابر 66
33% ACN برابر 67
40% ACN برابر 68
وضعیت قطبی یا غیر قطبی بودن: کمی قطبی
ویژگی های اشتعال (روش شناسایی آسان):- در شعله می سوزد و بعد از حذف شعله همچنان به سوختن ادامه می دهد.
- شعله زرد متمایل به نارنجی دارد.
- دود سیاه دارد.
- در شعله چکه نمی کند.
- بوی موی سوخته می دهد.
تاریخچه و چگونگی تولید:
کوپلیمر (هم بسپار) بوتادین و اکریلو نیتریل از طریق پلیمریزاسیون (بسپارش) امولسیونی به دو روش ساخته می شوند.- پلیمریزاسیون امولسیونی گرم (Hot) در دمای 30 تا 50 درجه سانتی گراد؛ که محصول آن دارای خطیت کمتر، فرآیند پذیری و خواص ضعیف تر می باشد.
- پلیمریزاسیون امولسیونی سرد (Cold) در دمای 5 درجه سانتی گراد؛ که محصول آن دارای حجم مولکولی بالاتر، توزیع باریک تر و خطیت بیشتر و در نتیجه فرآیند پذیری و خواص مکانیکی بهتر می باشد.
البته بسته به خواص مورد نیاز مقدار اکریلو نیتریل در این لاستیک از ۲۰% تا ۵۰% متغیر است که سازنده باید درصد اکریلو نیتریل را در محصول خود مشخص کند. با افزایش مقدار نیتریل، مقاومت در برابر هیدرو کربن ها، حلال ها، سایش و نفوذ گازها و همچنین مقاومت حرارتی و استحکام کششی، سختی افزایش می یابد. کاهش مقدار نیتریل، خواص در دمای پایین و جهندگی و سرعت پخت را افزایش می دهد. این لاستیک به طور پیوسته در دمای ۱۲۰درجه سانتی گراد در مجاورت هوا و در دمای ۱۵۰ درجه سانتی گراد در محیط روغن کارایی دارند.
انواع لاستیک NBR:
امروزه گونه های جدید لاستیک NBR به صورت لاستیک های: خرد شده، پودر شده، مستربچ دوده، بهبود یافته توسط نرم سازها، کربوسیله شده (X-NBR)، هیدروژنه شده (H-NBR)، اصلاح شده با اپوکسی، مایع، اکریلو نیتریل/ایزوپرن و NBR نوع ترمو پلاستیک الاستومر یافت می شود.
لاستیک X-NBR به دلیل وجود گروه های کربوکسیلیک در آن قابلیت پخت با اکسید فلزی را دارد.
لاستیک HNBR نوعی لاستیک NBR است که آنرا با هیدروژن اشباع می کنند و پیوند دوگانه آنرا از بین می برند تا در برابر ازون مقاوم شود، این لاستیک لاستیکی کاملاً مهندسی و گران قیمت است و برای کاربرد های فضایی استفاده می شود. همچنین باید گفت به دلیل از بین رفتن پیوند دوگانه امکان پخت گوگردی از بین می رود و پخت پراکسیدی انجام می شود.
نمونه هایی از بسته بندی لاستیک NBR
روش های پخت: معمولاً توسط گوگرد پخته (ولکانیزه) می شود اما به دلیل پایین بودن مقدار اشباعیت در زنجیره آن، معمولاً گوگرد کمتر و شتاب دهنده بیشتری مورد نیاز است.
مزایا: لاستیک های NBR در برابر روغن ها، حلال ها، آب، نمک ها، ترکیبات آلیفاتیک، صابون ها و اغلب مواد غذایی مقاوم هستند، همچنین مقاومت خوبی در برابر متورم شدن در حالت غوطه ور در روغن های معدنی دارند، مقاومت خوب در مقابل ازون و تابش اشعه UV
معایب: مقاومت کم در برابر اکسید کننده های قوی نظیر اسید نیتریک، مقاومت کم در برابر بخار، مقاومت کم در برابر شعله و آتش، مقاومت کم در برابر پارگی
خواص: مقاومت در برابر سایش، مقاومت در برابر نفوذ گازها، جهندگی خوب، کارایی در دماهای پایین، مقاومت حرارتی و گرمایی خیلی خوب
کاربرد: برای لوله های پلاستیکی گازوئیل، محفظه های روغن، دیافراگم پمپ های سوخت، واشر ها، انواع آب بند ها و درزگیر ها، کاربرد در صنایع خودرو سازی و هوا فضا به عنوان مثال در درزگیر ها و شیلنگ سوخت و حتی لنت ترمز، ظروف ماشین های شیر دوش، دستکش های پزشکی و صنعتی، ادوات چاپ و غلطک و چرخ های متحرک، زیره های مقاوم در برابر روغن برای کفش های کار ایمنی، برای تولید فوم و اسفنج و تشک نیز استفاده می شود. نمونه هایی از محصولات ساخته شده با لاستیک NBRقطعه تولید شده با روکش لاستیک NBR ورقه هایی از جنس لاستیک NBR دستکش های تولید شده با لاستیک NBR فوم تولید شده با لاستیک NBR منبع دانشنامه پلیمر ایران http://www.polypedia.ir |
